Đọc Sách Online

Ông vô tư ngắm nhìn dòng người tản bộ quanh những lối đi rợp bóng mát trong công viên. Đôi mắt sáng và đôn hậu của ông biểu lộ sự lắng đọng của một người trải nghiệm và ánh lên cái nhìn của một tâm hồn rất trẻ trung.

Tiếng cười thơ ngây của những đứa trẻ đang đùa nghịch gần đó làm cho ông như muốn quay trở lại thời niên thiếu của mình. Ông ngước nhìn những nhánh cây đu đưa trong cơn gió thoảng nhẹ của buổi ban chiều cùng những tia nắng lung linh trên thảm cỏ xanh mượt phủ đầy những cây cỏ bốn lá mềm mại như nhung trải rộng dưới chân, chưa bao giờ ông thấy lòng mình lại bình yên đến thế. Một buổi chiều đẹp như muôn thuở!

Đột nhiên, từ đâu đi đến một ông già dáng vẻ mệt mỏi ngồi xuống bên cạnh Max. Ông ấy là Jim – cũng khoảng tuổi Max – cái tuổi sáu mươi nhưng lại có gương mặt trông thật khắc khổ bởi những năm tháng dãi dầu nắng mưa in đậm trên mái tóc đã bạc quá nửa, thế nhưng trong dáng đi của ông vẫn toát lên một tư thế kiêu hãnh và đầy tự trọng. Ông đã trải qua không biết bao nhiêu thăng trầm của cuộc đời, đặc biệt ba mươi năm gần đây là thời gian khó khăn hơn bao giờ hết. Đã lâu lắm rồi ông không biết thế nào là mùi vị của niềm vui, thành công hay hạnh phúc.

Khi đưa ánh mắt nhìn sang phía người đối diện, cả hai chợt thấy có điều gì dường như quen lắm, gợi nên từ rất xa xăm nhưng cũng thật gần gũi.

- Anh là Max phải không? – Ông già lên tiếng hỏi.

- Còn anh có phải là Jim không? – Max nhìn thật lâu và hỏi nhỏ với giọng ngạc nhiên khôn xiết.

- Ôi! Bao nhiêu năm đã trôi qua! – Ông lão tên Jim thốt lên.

- Không thể nào như thế được! Thật không thể tin nổi! – Max nghẹn lời.

Họ đứng dậy ôm chầm lấy nhau.

Max và Jim từng là đôi bạn rất thân từ hồi họ còn sống ở khu phố nghèo. Ngày ấy, lúc nào người ta cũng thấy hai thằng bé gầy nhom quấn quýt đùa giỡn bên nhau. Chúng chia cho nhau từng hòn bi, miếng bánh và lũ trẻ trong khu phố chẳng thể nào dễ dàng bắt nạt được chúng vì bất cứ ai “đụng” tới đứa này là đứa kia sống chết xông ra bảo vệ bạn hết mình. Tuổi thơ nhọc nhằn, vất vả nhưng ấm áp tình bạn giữa hai người bạn nhỏ đột ngột bị gián đoạn khi cả hai vừa bước qua tuổi thứ mười.

- Tôi đã nhận ra ngay đôi mắt xanh của cậu, Jim ạ – Max xúc động.

- Còn tôi thì lại không thể nào lầm vào đâu được cái nhìn thẳng thắn và chân thành của cậu... từ cách đây năm mươi năm vẫn không thay đổi chút nào. Tôi vẫn nhớ cậu, dù ngần ấy thời gian đã qua... – Jim nói giọng run run.

Sau khi bồi hồi nhớ lại và cùng nhau hàn huyên những kỷ niệm thời thơ ấu được một hồi lâu, Max nói:

- Anh bạn cũ thân mến, giờ cậu hãy kể cho tôi nghe tình cảnh của cậu bây giờ đi… Tôi nhận thấy trong mắt cậu phảng phất một nỗi buồn lớn lắm.

Jim thở dài:

- Cuộc đời tôi là một chuỗi dài những thất bại liên tiếp.

- Chuyện là như thế nào?

- Chắc cậu còn nhớ cái ngày mà gia đình tôi dọn đi lúc chúng ta mới lên mười. Tôi đã ra đi và không bao giờ trở lại. Chắc cậu không biết lý do tại sao phải không? Lúc đó, một người chú của cha tôi vừa mới qua đời nhưng ông ấy lại không có con cái gì cả. Thế là cha tôi được thừa hưởng toàn bộ gia tài của ông chú để lại. Cha mẹ tôi không muốn để mọi người biết chuyện nên đã phải đổi nhà, đổi xe, đổi cả hàng xóm lẫn bạn bè và chúng ta cũng mất liên lạc từ ngày đó.

- Thì ra chuyện là như vậy. Tôi cứ luôn thắc mắc không biết chuyện gì đã xảy đến với cậu. Chắc là món tiền thừa kế đó lớn lắm phải không?

- Đó là cả một gia tài khổng lồ. Ngoài tiền bạc, gia đình tôi còn được thừa hưởng một nhà máy dệt lớn đang rất ăn nên làm ra. Với tài năng của mình, cha tôi ngày càng khuếch trương nhà máy đó lên. Khi cha tôi mất đi, tôi thay ông quản lý nó. Nhưng thật xui xẻo. Mọi việc cứ ngày càng tệ đi cho tới ngày hôm nay.

- Thế chính xác chuyện gì đã xảy ra với cậu nào?

- Trong một thời gian dài quản lý công ty, tôi đã không thực hiện bất kỳ sự thay đổi nào vì mọi việc dường như diễn ra rất xuôi chèo mát mái. Nhưng sau đó các đối thủ cạnh tranh xuất hiện ngày càng nhiều và thế là lượng sản phẩm bán ra của công ty tôi bắt đầu sụt giảm. Lúc đó sản phẩm của tôi vẫn là loại tốt nhất, nên tôi nghĩ khách hàng sẽ hiểu rằng mặc dù hàng của những hãng khác rẻ hơn nhưng chất lượng thì không thể nào bằng công ty tôi được. Nhưng khách hàng có biết gì về các loại vải tốt hay xấu đâu. Họ cứ chuộng loại vải vừa rẻ vừa hợp thời trang hơn.

Jim ngừng lại hít một hơi dài. Thật không dễ dàng gì cho ông khi phải một lần nữa nhớ lại tất cả những chuyện này. Còn Max thì vẫn im lặng. Ông không biết phải nói gì để chia sẻ với người bạn thiếu thời trước tình cảnh này. Jim tiếp tục kể:

- Lợi nhuận đi xuống trầm trọng nhưng nhà máy vẫn tiếp tục hoạt động. Tôi cố gắng đơn giản hóa bộ máy hoạt động, thu nhỏ quy mô làm ăn, cắt giảm chi phí đến tối đa, thế nhưng càng ngày doanh thu của công ty lại càng giảm sút. Tôi cũng đã xem xét đến việc tạo ra một sản phẩm mới nhưng chẳng có nhà đầu tư nào chịu bỏ tiền vốn ra cả. Tôi không có nhiều sự lựa chọn lúc đó. Tôi đã nghĩ đến việc mở một dãy cửa hàng của riêng mình và đã bỏ công nghiên cứu về việc này mất gần một năm. Nhưng cuối cùng khi tôi đã có thể thực hiện được ý tưởng này thì lại không còn đủ tiền nữa. Thế là tôi vỡ nợ. Tôi buộc lòng phải bán nhà máy, đất đai, nhà cửa… tất cả tài sản của mình. Tôi đã có tất cả, có những gì mà mình hằng mong muốn và cũng đã mất tất cả. Quả là may mắn không bao giờ ở bên tôi.

- Thế sau đó cậu đã làm gì? – Max hỏi.

- Tôi không còn biết phải làm gì nữa. Tất cả những người đã từng sát cánh bên tôi thời hoàng kim giờ đều ngoảnh mặt lại. Ngay cả vợ tôi cũng bỏ tôi mà đi. Tôi làm hết việc này đến việc khác nhưng chẳng việc nào được lâu cả. Cuộc đời tôi xuống dốc đến độ đã có lúc tôi biết cơn đói là như thế nào. Mười lăm năm gần đây tôi đã phải cố gắng hết sức để có thể sống được qua ngày. Tôi sống nhờ vào số tiền mọi người thưởng cho khi làm giúp họ những công việc lặt vặt. Và có lúc tôi đã phải nhận thức ăn thừa từ những người hàng xóm tốt bụng. Quả thật cuộc đời đã không mang lại cho tôi nhiều may mắn, mà kết cục lại bất hạnh thế này đây.

Jim không muốn tiếp tục kể thêm về chuyện mình nữa nên quay sang hỏi Max:

- Thế còn cậu? Cuộc sống của cậu như thế nào? Cậu có gặp nhiều may mắn không?

Max mỉm cười trả lời:

- Chắc cậu còn nhớ là nhà tôi rất nghèo, nghèo hơn cả nhà cậu khi chúng mình còn sống ở khu phố đó. Gia đình tôi mấy đời đều nghèo khó, rất nhiều đêm chúng tôi đã đi ngủ với cái bụng trống không, đói cồn cào. Cậu chắc còn nhớ mẹ cậu đã nhiều lần sẻ bớt thức ăn cho chúng tôi vì bà hiểu là cuộc sống của nhà tôi khó khăn như thế nào. Tôi nghĩ là cậu cũng biết tôi không có đủ tiền để đi học. Mười tuổi, tôi đã bắt đầu phải đi làm kiếm tiền phụ giúp gia đình, đúng ngay cái hồi mà nhà cậu biến mất một cách bí ẩn.

Max dừng lại, hồi tưởng một lúc rồi mới tiếp tục nói:

- Mới đầu tôi đi rửa xe. Sau đó tôi kiếm được chân xách hành lý ở một khách sạn lớn. Rồi tôi xin được làm bảo vệ ở một khách sạn hạng sang khác. Khi hai mươi hai tuổi, một cơ hội lớn đã đến với tôi.

Jim tò mò hỏi:

- Cơ hội gì thế?

- Tôi mua được một cửa hàng nhỏ sắp đóng cửa. Tôi đã dùng hết số tiền mình dành dụm được và chạy vạy đi vay khắp nơi mới mua được nó. Đó là một cửa hàng sản xuất túi da. Tôi đã từng nhìn qua hầu như tất cả các loại túi xách hồi còn làm ở các khách sạn sang trọng, vì thế tôi biết người giàu thích những loại túi nào. Thế là tôi chỉ việc làm lại những kiểu túi mà tôi đã xách không biết bao nhiêu lần khi còn là một thằng bé khiêng đồ cho khách.

Max say sưa kể tiếp:

- Lúc đầu tôi phải vừa may vừa bán. Tôi làm việc hầu như không nghỉ, ngày cũng như đêm lẫn cuối tuần và ngày nghỉ. Năm đầu tiên công việc kinh doanh của tôi diễn ra khá suông sẻ, vì thế tôi đầu tư nhiều hơn vào việc sản xuất túi xách với các nguyên liệu da thật và đã đi khắp nơi để tìm hiểu về cách làm ăn của những cửa hàng da khác. Tôi cần phải hiểu rõ hơn bất cứ ai khác về các loại túi da. Tôi đã học hỏi rất nhiều khi đi quan sát những cửa hàng khác. Hễ có dịp là tôi lại hỏi bất cứ người nào đang dùng giỏ xách da về những điểm họ thích cũng như không thích khi dùng nó.

Max bồi hồi nhớ lại những ngày xa xưa. Ông tiếp tục:

- Doanh thu cứ thế tăng dần lên. Trong mười năm liên tục, tôi luôn tái đầu tư những gì mình đã có được. Tôi cũng luôn tìm kiếm những cơ hội mới ở bất kỳ nơi nào có thể. Mỗi năm tôi đều thay đổi những chiếc túi bán chạy nhất, tôi luôn chỉnh sửa lại kiểu dáng để làm cho chúng ngày càng hấp dẫn hơn. Tôi không bao giờ trì hoãn công việc của hôm nay sang ngày hôm sau. Tôi luôn có trách nhiệm về tất cả những việc diễn ra quanh mình. Tôi có được cửa hàng thứ hai, thứ ba, rồi thứ tư, và cứ thế… Cho đến bây giờ, tôi đã có hơn 2000 công nhân làm việc cho 20 nhà máy của mình trên khắp thế giới. Và tôi cũng giúp đỡ và chia sẻ với rất nhiều người còn khó khăn trong cuộc sống. Nói cho cùng thì mọi việc cũng đâu có dễ dàng gì. Tôi đã làm việc say mê với tất cả tâm huyết để có được ngày hôm nay và tôi tự hào với những gì mình đã đạt được.

Jim ngắt ngang lời Max:

- Thấy chưa, cậu đã may mắn hơn tôi. Đời chỉ là thế mà thôi.

Max nói to ngạc nhiên:

- Cậu nghĩ thế thật sao? Có thật cậu chỉ đơn giản nghĩ là tôi đã quá may mắn phải không?

Jim vội trả lời, giọng ôn hòa:

- Ồ, tôi không có ý làm cậu bực mình hay coi nhẹ những gì cậu đạt được. Nhưng tôi không nghĩ sự thành công của cậu chỉ hoàn toàn là nhờ vào bản thân cậu mà thôi. Số phận chỉ mỉm cười với những ai may mắn được nó chọn. Và nó đã mỉm cười với cậu chứ không phải với tôi. Đơn giản chỉ có thế mà thôi, có đúng vậy không?

Max im lặng, suy nghĩ một hồi lâu rồi lên tiếng:

- Cậu nghe này, tôi chẳng hưởng một gia tài nào cả, nhưng tôi đã được thừa hưởng một điều còn quý giá hơn từ ông nội của mình. Cậu có biết thế nào là sự may mắn tình cờ và sự may mắn thật sự hay không?

- Không – Jim trả lời nhưng không thật sự quan tâm lắm.

- Tôi đã học được điều khác biệt giữa sự may mắn tình cờ và sự may mắn thật sự qua một câu chuyện kỳ lạ mà người ông quá cố thường kể cho tôi nghe. Rất nhiều lần, và cả bây giờ nữa, tôi luôn nghĩ rằng câu chuyện này đã làm thay đổi cả cuộc đời tôi. Nó luôn bên tôi trong những lúc sa cơ thất thế, lúc tôi sợ hãi, hoài nghi, mất niềm tin, thất vọng lẫn khi tôi thành công, hạnh phúc. Cũng nhờ vào câu chuyện này mà tôi đã quyết định dùng hết số tiền cật lực dành dụm suốt sáu năm để mua lại cái cửa hàng cũ kỹ đó. Câu chuyện cũng đã giúp tôi thực hiện nhiều quyết định rất quan trọng cho cuộc đời mình.

Max kiên nhẫn nói tiếp trong khi Jim vẫn lơ đãng nhìn đâu đâu:

- Có lẽ ở tuổi sáu mươi như thế này thì chẳng còn ai lại muốn nghe kể chuyện cổ tích nữa, tuy nhiên tôi nghĩ chúng ta không quá già đến nỗi không còn cần nghe một câu chuyện hữu ích nữa. Người ta thường nói: “Còn nước - còn tát. Còn sống - còn hy vọng”. Nếu cậu muốn thì tôi sẽ kể cho cậu nghe câu chuyện đó.

Jim im lặng không trả lời.

- Câu chuyện đặc biệt này đã giúp ích rất nhiều người trong mọi tầng lớp xã hội, ngành nghề, từ những vận động viên, nghệ sĩ, tới cả những nhà khoa học hay nhà nghiên cứu, kinh doanh, sinh viên, cho mọi người ở mọi độ tuổi. Những người thấy được sự khác biệt giữa sự may mắn tình cờ và sự may mắn thật sự đã đạt được những kết quả ngoài mong đợi trong công việc. Nó cũng giúp nhiều người tìm được người mà họ hằng mơ ước. Tôi sẽ kể cho cậu nghe câu chuyện này vì nó đã giúp ích cho chính bản thân tôi. Và tôi cũng đã chứng kiến sự hiệu nghiệm của nó ở không biết bao nhiêu người.

Nghe đến đây, Jim không thể nào còn thờ ơ được nữa. Ông nói:

- Thôi được rồi, cậu hãy nói đi: Điểm khác biệt giữa sự may mắn tình cờ và sự may mắn thật sự là gì?

Max trầm ngâm một hồi lâu rồi mới cất tiếng trả lời:

- Gia đình cậu đã may mắn khi bất ngờ được thừa hưởng một gia tài lớn. Nhưng sự may mắn đó lại không tùy thuộc vào chúng ta, đó là lý do tại sao nó không kéo dài lâu được. Ngược lại sự may mắn thật sự là do chính cậu tạo ra, nó phụ thuộc vào cậu. Đó mới chính là sự may mắn thật sự.

Jim nghe thế, rất lấy làm ngạc nhiên:

- Có nghĩa là cậu không tin vào điềm may à?

- Được rồi, nếu cậu muốn thì tôi cũng công nhận rằng sự may mắn “trên trời rơi xuống” quả thật là có hiện hữu trên đời nhưng rất ít khi nó xảy đến với chúng ta và nếu có thì cũng chẳng kéo dài được mấy. Cậu không biết là chín mươi phần trăm những người từng trúng vé số đã phá sản hay trở về tình cảnh như trước đây trong vòng chưa đầy mười năm kể từ ngày họ trúng số sao? Ngược lại, sự may mắn thật sự có thể đến với ta nếu ta thật lòng mong nó đến. Chính vì vậy mà ta gọi nó là sự may mắn tốt lành, là điều mà ai trong chúng ta cũng đều mong ước.

- Tại sao nó lại là sự may mắn thật sự? Chúng khác nhau ở chỗ nào?

- Cậu có muốn nghe câu chuyện đó không?

Jim lưỡng lự. Nhưng rồi ông chậc lưỡi đồng ý. Dẫu sao thì nghe câu chuyện này ông cũng có mất mát gì đâu. Ông cũng thấy vui vui khi thấy người bạn thời niên thiếu - đã nửa thế kỷ nay mới gặp lại - của mình lại muốn kể cho ông nghe một câu chuyện cổ tích ở vào cái tuổi đã bạc trắng mái đầu. Đã lâu lắm rồi mới có người trò chuyện với ông như thể ông vẫn còn là một cậu bé vậy.

- Được rồi, cậu hãy kể đi. Tôi nghe đây.