Đọc Sách Online

Cả hai cùng ngoéo tay thề nguyền là sẽ cùng lấy bằng đại học, rồi thạc sĩ, tiến sĩ và cùng lấy vợ một năm (tất nhiên vợ phải khác nhau chứ giống nhau thì dễ sinh chuyện).

Tuy nhiên, Đại Văn Mỗ học cũng thuộc loại sàn sàn bậc yếu nên cánh cổng trường đại học đã khép chặt trước mặt Mỗ nghe một cái “sầm”. Còn Thế ngậm ngùi, vẫy tay an ủi bạn rồi bước vào trường Công nghệ để học ngành... gì gì đó rất là cao siêu theo phân công của trường. Thế khuyên bạn hãy cố gắng một năm, hai năm nữa nếu quyết tâm thì cũng vào được đại học mà thôi!

Thôi rồi, từ nay đôi bạn không còn gì chung nữa!

Thực ra, họ chỉ có điểm chung là cùng học một trường, chơi thân với nhau nhưng khi sinh ra thì hai người không có cùng chung cửa. Mỗ xuất thân từ gia đình cán bộ, còn Thế được sinh ra từ một gia đình cán cuốc. Bố của Mỗ làm việc trên Bộ gì đó (mà cũng chẳng biết làm gì) còn ba của Thế thì cầm cuốc, cày sâu cuốc bẩm mấy công đất để kiếm tiền nuôi con ăn học. Do đó, Mỗ lầm bầm trong miệng:

-  Tao đếch thèm học nữa. Mày đi đường của mày, tao đi đường của tao. Coi ai tài hơn cho biết...

Dưới sự giới thiệu của bố cán bộ, Mỗ được đưa vào phường làm nhân viên hành chánh, phụ việc cho các chú, các bác không cần ăn lương định suất. Mặc dù không moi được cắc bạc nào của Nhà nước, Mỗ còn phải tốn tiền nhà dài dài vì lâu lâu các chủ tịch, phó chủ tịch... cần đi tiếp lãnh đạo cấp trên, mà mỗi lần đi các chú không quên kêu thằng cháu đi để làm chủ... chi vì các chú, các bác phải gánh trách nhiệm rất nặng nề là chủ trì uống rượu.

Tiền đi, Mỗ không xót vì đây là tiền của bố cán bộ (ổng làm cách nào có tiền thì Mỗ chẳng cần biết). Ở những bàn nhậu này, Mỗ dần dần được quen với các bác ở trên quận, điều mà cán bộ trẻ khó tìm được cơ hội để tiếp cận... Vì thế, Mỗ chẳng bao giờ tiếc cho đồng tiền đã đi ra. Với đầu óc được huấn luyện từ những buổi hóng chuyện lóm của bố cán bộ, Mỗ biết tiền mình đi ra chỉ là tiền đầu tư mà thôi.

Nhà kinh tế thì đầu tư vào dự án; một số cán bộ hải quan, CSGT đầu tư để có chỗ ngồi và chỗ đứng, còn Mỗ thì đầu tư cho chính trị. Đầu tư cái gì thì cũng cần tiền cả! Sau một vài thay đổi giữa nhiệm kỳ, các bác các chú thương tình nhận xét Mỗ là một cán bộ trẻ có năng lực, nhiệt tình cách mạng, gia đình cơ bản, nên Mỗ được đề bạt làm phó chủ tịch phường phụ trách mảng kinh tế hoặc văn hóa xã hội nếu trống chỗ. Một thời gian sau, trưởng phòng công nghiệp quận bị mất chức do ăn hối lộ, Mỗ liền được các chú trên quận điều về trám vào cái ghế đó...

Lúc ấy Mỗ tròm trèm 30 tuổi!

Một buổi sáng nọ, phòng tổ chức chuyển cho Mỗ lý lịch của một cán bộ giỏi, tốt nghiệp kỹ sư chế tạo máy gì đó chưa hề có ở VN, hiện là cán bộ giảng dạy ở trường nhưng xung phong về quận để nghiên cứu và chế tạo hòng đẩy nền công nghiệp quận nhà tiến nhanh, tiến mạnh về cấp thành phố. Mỗ, sau cơn say ngật ngưỡng tối qua vẫn còn ngà ngà, gắt gỏng:

- Công nghiệp quận mình chỉ toàn chế tạo mì gói, băng vệ sinh là chủ lực thì chế tạo gì... Thằng cha kỹ sư này có khùng không?

Viên trợ lý ngập ngừng:

- Dạ, em thấy chả cũng hơi tưng tưng rồi. Mấy thằng cha học nhiều quá hơi mát dây... Nghe nói ciả đi làm nhiều nơi lắm, rồi sau một thời gian thì lại bị điều đi nơi khác...

- Để tao coi cái mặt cha này coi... Cha đeo mắt kính dày cộp, cái mặt tưng thiệt... Ủa, tao thấy hơi quen quen... Để tao coi tên gì... Trần Thế... Ủa, thằng này là bạn tao hồi nhỏ mà...

Nhờ tình bạn bè thuở mài đũng quần trên ghế nhà trường, Thế đã được nhận vào phòng công nghiệp quận với nhiệm vụ là thiết kế, nghiên cứu gì gì đó cứ đề xuất và ông Mỗ duyệt. Mặc dù là kỹ sư, nhưng Thế cứ ngơ ngơ trước cuộc đời hay sao ấy, cứ thiết kế đủ thứ máy móc cho những chương trình vĩ mô, cho tương lai ngày sau, trong khi phòng công nghiệp chỉ cần người hàng đêm đi nhậu cho giỏi!

Thời gian hơn chục năm trôi qua.

Hôm nay là ngày hội trường trung học - ngôi trường mà Mỗ và Thế đã từng học chung. Đầy cờ hoa, người ngợm chạy lăng xăng và các em học sinh nhân tài tương lai của đất nước hớn hở, vui mừng đứng đón chào các quan khách nổi tiếng, có thế có lực và có tiền vốn là học sinh cũ - những người mà chút nữa đây sẽ ký đầy những cái sổ vàng chóe của nhà trường...

Sau lễ chào cờ là đến phần giới thiệu quan khách, phần chính của buổi lễ. Giọng ông hiệu trưởng dõng dạc:

- Xin giới thiệu những nhân tài của đất nước đã từng xuất thân là học sinh trường ta. Trước hết, đó là tiến sĩ Đại Văn Mỗ, lãnh đạo ngành… thành phố...

Vâng, Đại Văn Mỗ đã trở thành tiến sĩ từ lúc là trưởng phòng công nghiệp quận. Hàng ngày đi làm và tối đi... nhậu, nhưng đến kỳ thi thì vẫn có mặt và vẫn đậu. Chuyện Mỗ là tiến sĩ là chuyện nhỏ. Nếu ở nước này còn bằng cấp nào hơn tiến sĩ nữa thì Mỗ vẫn có thể lấy tuốt tuồn tuột.

Phía sau, tận cùng nhà để xe, nơi ngày xưa hai bạn học chung một lớp hay lén xì bánh xe thầy giáo là dáng vẻ gầy còm, già nua của một nhà trí thức đang... ngủ gật. Không nói ra thì bạn cũng biết là ai, nói ra chi cho thêm sầu lòng nhân thế.

Câu hỏi dành cho bạn giải đáp và bình luận: Trong hai người bạn ai là nhân tài đây?